Marka osobista to świadomy proces prezentowania siebie, swoich umiejętności i predyspozycji, by zyskać w oczach innych, zdobyć reputację i osiągnąć zamierzone cele. Naszymi ambicjami może być chęć stania się ekspertem w danej dziedzinie, wzrost popularności czy zdobycie wymarzonej pracy.
Jak pisze Angelika Chimkowska w książce "Autentyczny Personal Branding, czyli silna marka osobista w praktyce", "nim przystąpimy do budowania marki osobistej (online czy offline), warto odpowiedzieć na kilka pytań: Kim jesteśmy? Kim chcielibyśmy być? Jakimi wartościami kierujemy się w życiu? Co mówią o nas inni? Jaki wizerunek stworzyliśmy przez lata? Czy nasz wizerunek jest spójny? W czym możemy pomóc klientowi, pracodawcy, odbiorcy?".
Marka osobista budzi zaufanie, jest wiarygodna i autentyczna. Nie służy podbudowaniu własnego ego, lecz odpowiedzi na konkretny problem klienta. Jeśli nasz personal branding zyskuje silną pozycję na rynku, odbiorca chętnie do nas wraca, czerpie dla siebie korzyści i poleca nas innym.
Robert Stępowski w książce “Personal Branding, praktyczny poziom marki osobistej" ujawnia, że kolejnym krokiem w tworzeniu silnej marki osobistej jest postawienie celu i konkretne dążenie do jego realizacji.
"Zacznijmy od DLACZEGO, a więc wyznaczenia sobie CELU. Cele powinny być główne (długookresowe) i operacyjne (krótkookresowe), które zbliżą nas do osiągnięcia celu głównego". Muszą być także zdefiniowane w sposób jasny, konkretny, osiągalny i weryfikowalny.
Warto zapisać swoje cele i często je sobie powtarzać. Przypominanie o nich pomaga w budowaniu nowych połączeń neuronowych w mózgu, a tym samym za ich osiąganie.
"Weryfikujmy swoje cele - te operacyjne mogą ulec zmianie, pod wpływem ludzi i otoczenia. Zacznijmy działać. Sprawdzajmy czy poszczególne cele zbliżają nas do osiągnięcia wyznaczonego celu".
Oprócz odpowiedzi na personalne pytania, postawienie i klarownego celu, redaktor artykułu "Czym jest marka osobista?" na stronie pharma.co zwraca uwagę na strategiczne elementy:
- "Misja - cechy marki - kim jest, jaką misję realizuje
- Wizja biznesowa - obraz marki w perspektywie czasowej.
- Klucz marki - odnalezienie najważniejszych korzyści wyróżniających markę na tle konkurencji
- Analiza SWOT - określenie mocnych i słabych stron marki oraz szans oraz zagrożeń.
- Plan marketingowy- plan pomocny w ustaleniu działań jakie należy podjąć, by osiągnąć zamierzone cele".
Budowanie autentycznej i silnej marki osobistej to proces długotrwały, wymagający wysiłku i determinacji. Każda droga jest indywidualna. Niektórym może zając dwa lata, podczas gdy inni mogą potrzebować aż 20 lat, aby osiągnąć pożądany poziom rozpoznawalności i społecznego zaufania.
Warto zauważyć, że budowanie marki osobistej to nie tylko kwestia zdobywania popularności czy ilości followersów w mediach społecznościowych. To przede wszystkim proces internalizacji własnych wartości, pasji i umiejętności, które definiują nas jako jednostkę. Kreatywność staje się tu kluczowym elementem, gdyż wymaga myślenia poza utartymi schematami, szukania innowacyjnych dróg czy odważnego prezentowania siebie.
Jednak najważniejszą cechą jest zaangażowanie. Budowanie personal brandingu to codzienna praktyka, która wymaga ciągłego wysiłku i zaangażowania w proces samopoznania. Odrzucenie słowa "lęk" staje się tu podstawowym elementem. Oznacza to nie tylko pokonywanie własnych ograniczeń, ale także zdolność do stawiania czoła niepewnościom.
W tym kontekście, konieczne jest wyjście ze swojej strefy komfortu i oazy bezpieczeństwa. To moment, w którym musimy stanąć przed lustrem i powiedzieć sobie w twarz - "uda się". Nawet jeśli nie jesteśmy prezesem zarządu i nie mamy bogatego 15-letniego doświadczenia, możemy zacząć budować naszą markę osobistą.
Kreowanie personal brandingu staje się bardzo istotne, gdy pracujemy w czyjejś firmie. To nie tylko odrębna tożsamość w świecie zawodowym, ale również wkład w wartość i reputację przedsiębiorstwa. Nasza marka osobista może przyciągać uwagę klientów, współpracowników i potencjalnych pracodawców.
Jak dodaje Angelika Chimkowska w publikacji "LinkedIn w praktyce. Workbook z rozwiązaniami do wdrożenia od zaraz!": "Obecnie ludzie bardziej ufają ludziom niż firmom. Stąd koncepcja silnej marki osobistej jako elementu brandingu, który może być stosowany niezależnie od tego, jak działasz: w ramach firmy, marki czy pod własnym imieniem i nazwiskiem".
Elementy marki stanowią kanon zapewniający rozpoznawalność i wizerunek. Wyróżniamy dwie główne kategorie elementów - "twarde" i "miękkie", które łącznie definiują charakter marki.
Do grupy "twardych" możemy zaliczyć: nazwę, slogan, kanał dystrybucji.
Nazwa marki to nie tylko etykieta, lecz także kluczowy punkt odniesienia, ułatwiający zapamiętywanie oraz korzystanie z usług. Nazwa nie zawsze jest tożsama z imieniem i nazwiskiem, wiele osób w toku swojej kariery przybiera pseudonimy (np. Lady Gaga) lub zmienia nazwisko (np. Borys Szyc/Borys Michalak).
Elementem wyróżniającym jest także slogan - znak rozpoznawczy danej osoby (np. Robert Burneika: "Nie ma lipy"). Slogan stanowi tu pamiętne hasło, które skondensuje istotę marki w pamięci odbiorcy.
Medium dotarcia do swoich odbiorców, to kanał dystrybucji, np. telewizja, radio, internet (np. Krzysztof Ibisz - telewizja). W dzisiejszych czasach to właśnie Internet stanowi główne źródło informacji.
Z drugiej strony, istnieją "miękkie" elementy marki, które obejmują subtelne aspekty, kształtujące jej tożsamość w sposób subiektywny. Są to przede wszystkim: sposób mówienia, ubiór, wygląd, poglądy, otoczenie, rekwizyty, samoświadomość, wrogowie.
Sposób mówienia także może stanowić silny wyróżnik marki osobistej (np. maniera w głosie Dody). Odpowiednio skonstruowany sposób mówienia może sprawić, że osoba stanie się bardziej rozpoznawalna w tłumie.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów personal brandingu jest ubiór, czyli całościowy wygląd lub akcesoria, które są typowe dla danej osoby. Przykładem akcesoriów mogą być okulary Johna Lennona. Styl ubierania był wyznacznikiem m.in. Marka Zuckerberga, który stawiał na szarą koszulkę z krótkim rękawem. Sam wygląd, jako wizytówka danej osoby, towarzyszy m.in. Kim Kardashian.
Także poglądy, jako przedmiot identyfikacji, mogą stanowić wyróżnik na tle innych (np. Janusz Korwin-Mikke).
Podobnie jak cechy charakterystyczne danych osób, także otoczenie może stanowić element personal brandingu. Piłkarz Cristiano Ronaldo przez lata znany był z otaczania się gronem modelek. Wpływało to nie tylko na jego wizerunek, ale także na postrzeganie marki w kontekście luksusu, prestiżu i sukcesu.
Częścią marki osobistej mogą być także rekwizyty, czyli przedmioty jednoznacznie kojarzące się z daną osobą, np. pies Paris Hilton. Elementy te stanowią ikoniczny symbol jej tożsamości.
Wśród elementów marki wyróżnia się również samoświadomość, czyli życiowe cele czy przekonania, np. akceptacja ciała propagowana przez influencerkę Martynę Kaczmarek. To jak osoba określa swoje wartości, wpływa na ogólne postrzeganie przez otoczenie.
Interesującym elementem marki są wrogowie (zjawiska, osoby), przeciw którym dana osoba walczy np. Kasia Moś, która od lat walczy przeciwko zabijaniu zwierząt. Walka z określonym problemem stanowi integralną część marki, definiując ją w kontekście życiowych zasad.
Robert Stępowski w książce pt. "Personal Branding, praktyczny poziom marki osobistej" wyjawia, że marka osobista to również marka B2B (ang. business-to-business), zwłaszcza jeśli budujemy ją po to, aby zająć silną i pewną pozycję na rynku pracy. Jeśli nasze CV trafi do działu HR, w którym pracownicy nie zwracają uwagi na nazwiska kandydatów, a jedynie wybierają kilka z kilkuset nadesłanych ofert i analizują je pod kątem oczekiwań pracodawcy, jeśli nasze CV nie wyróżni się choćby graficznie, nasza marka osobista będzie nieprzydatna. Co innego w sytuacji, gdy wcześniej damy się zauważyć potencjalnemu pracodawcy i w chwili, gdy on zacznie myśleć o nas. To zdecydowana odpowiedź na pytanie, dlaczego pracodawcy zatrudniają osoby "po znajomości", a niekoniecznie te z najwyższymi kompetencjami. To celowy wybór podyktowany emocjami. Pracodawcy wybierają osobę wiarygodną, która podoła pokładanym nadziejom i sumiennie wykona powierzone obowiązki.
Po znalezieniu pracy, warto zastanowić się nad korelacją marka osobista pracownika a marka firmy, w której ta osoba pracuje. Jeżeli jesteśmy ekspertem czy dyrektorem, zapraszanym do udziału w konferencjach, panelach dyskusyjnych, a nasze wypowiedzi są komentowane i publikowane w mediach, warto zadać sobie pytanie: "Czy zapraszają mnie Jana Kowalskiego", czy mnie "Jana Kowalskiego, dyrektora marketingu z Interii".
Często młode osoby mają złudzenie, że jeśli są zapraszane na bankiety, otrzymują prezenty od firm, to znaczy, że mają silną markę osobistą. Najczęściej jednak oni tylko reprezentują firmę, a wszystkie miłe gesty są kierowane w ramach budowania dobrych relacji z danym podmiotem. Nie ma w tym nic złego, ale warto pamiętać, że kiedyś może się to skończyć.
Stępowski w książce "Personal Branding, praktyczny poziom marki osobistej" dodaje, że by zapobiec takiemu zdarzeniu, musimy wzmocnić swoją markę, nawiązać wartościowe relacje ze współpracownikami lub kontrahentami i podjąć działania w celu podniesienia swojej wiarygodności. Nasz personal branding wykorzystamy wówczas w momencie aplikacji na nowe stanowisko pracy, otworzenie swojej własnej działalności gospodarczej lub negocjacjach.
Jak podkreśla Ewa Rudawska w książce “Znaczenie relacji z klientami w procesie kształtowania wartości przedsiębiorstwa", personal branding to także skuteczne narzędziem do budowania reputacji biznesowej. Ma to szczególne znaczenie w przypadku branż, w których właściciel firmy jest jej twarzą i za pomocą jego wizerunku promowana jest oferta przedsiębiorstwa. Joanna Dzieńdzior, Mateusz Grzesiak, Magdalena Wróbel w publikacji "Marka osobista w kształtowaniu kariery zawodowej kadry menadżerskiej" jako przykład podają szkoleniowca Randy Gage’a, który dzięki narracji "od zera do milionera", dziś z sukcesem sprzedaje swoje książki, szkolenia i konsultacje. Dzięki odpowiednio ukształtowanym wizerunkom zarabiają również aktorzy, którzy poza grą w produkcjach telewizyjnych, czynnie prowadzą profile w mediach społecznościowych czy udzielają się jako eksperci. Przykład: prezenterka Katarzyna Cichopek, która oprócz codziennej pracy na planie programów TV, aktywnie publikuje treści na Instagramie. Informuje o nowych projektach zawodowych czy dzieli się kulisami z kampanii reklamowych.
Marka osobista ma ogromne znaczenie w kontekście kształtowania kariery zawodowej, ponieważ jest kluczowym elementem definiującym nasz wpływ w danej dziedzinie. W świecie, gdzie konkurencja jest coraz większa, a rynek pracy dynamiczny, posiadanie wyraźnie zdefiniowanej marki osobistej pozwala wyróżnić się z tłumu i zwrócić uwagę potencjalnych pracodawców, klientów czy partnerów biznesowych. Nasz personal branding to połączenie umiejętności, doświadczenia, wartości i pasji, które prezentujemy światu.